Adığeyde Devletleşme Süreçleri ve Ulusal Sorun

Adığeler veya Türkiye'de bilinen adlarıyla "Çerkesler", Rus yayılmacılığının işgal siyasetinin bir ürünü olan Kafkas-Rus Savaşları sırasında soykırıma uğradılar ve anayurtları olan Kuzey Kafkasya'dan kitleler halinde, yüzde 95'lere varan oranlarda sürüldüler, Anadolu'ya göç etmek zorunda bırakıldılar. Rusya'da 1917 yılında gerçekleştirilen Ekim Devrimi'nin hemen ardından oluşan özgürlük ortamında ise Sovyetler Birliği'nin çatısı altında Kuzey Kafkasya'nın diğer tüm halkları gibi kendi topraklarında özerk yönetim imkânına kavuşup devlet-leşme fırsatı yakaladılar. Yaklaşık 70 yıl süren özerk bölge statüsü altında Adığey Adığeleri okullaşmayı sağladılar, sanayileştiler, ulusal edebiyatlarını oluşturdular ve ulusal kimliklerini inşa ettiler. Sovyetler Birliği'nin dağıldığı ve Rusya Federasyonu'nun kurulduğu süreçte ise Adığey'de özerk bölge statüsü de aşılarak federe cumhuriyet statüsü elde edildi. Fakat kapitalist restorasyonun tamamlanmasından sonra Kremlin yönetiminin tüm Kuzey Kafkasya'da olduğu gibi Adığey üzerinde de bir baskı politikası uygulamaya başlamasıyla Adığey'de bir "Adığe Ulusal Sorunu" ortaya çıktı. Adığey'de Devletleşme Süreçleri ve Ulusal Sorun, işte bu temel sorun bağlamında Adığey Adığelerinin Ekim Devrimi'nden günümüze devletleşme süreçlerini inceliyor; Türkiye'de ilgili literatürde birkaç cümle ile geçiştirilen yaklaşık yüz yıllık bir süreci -birbirini takip eden devletleşme aşamalarını- Neo-Gramşiyan bir yaklaşımla, kapsamlı ve bütünlüklü biçimde ele alıyor. Çarpıcı bir devlet ve ulusal sorun analizi sunuyor.