Ağlebiler 800-900

Ağlebîler (800-909) Abbasîlerin doğudaki problemlerinin çokluğu ve batıdaki Haricî ve Şiî ayaklanmalar karşısındaki zafiyeti dolayısıyla Ibrahim b. Ağleb'in veraset usulüne dayalı isteğinin Hârun Reşîd'in kabulüyle kurulmuş bir devlettir. Içişlerinde serbest, dış işlerinde Abbasî yönetimine bağlı bir devlet olarak siyasi hayatını sürdürmüş ve Abbasîlerin Ifrîkıyye'deki temsilcisi olmuştur. Bulunduğu coğrafyada sınırlı kalmamış ve özellikle en parlak dönemlerinin temsilcisi olan İ. Ziyâdetullah zamanında Akdeniz'de gerçekleştirdiği başarılı seferleriyle Sicilya'nın Islam coğrafyasına katılmasını sağlamışlardır. Roma, Ağlebîlerin saldırılarından nasibini almış ve Müslümanlar tarafından tarihte ancak bu kadar tehdit edilir olmuştur. Islam medeniyeti Avrupa'ya Endülüs'ten sonra en önemli ikinci yol olarak Sicilya'dan geçmiştir. Bölgedeki diğer devletler gibi Ağlebîler de Fatımîlerin kuruluşu ile 909 tarihinde sona ermiştir. Ağlebiler devlet yönetiminde Abbâsileri taklit etmişler, kurumlarını buna göre dizayn etmişlerdir. Sünni Islam anlayışına sahip olan Ağlebîler, Maliki mezhebinin Ifrîkıyye'de yayılmasında etkili olmuşlardır. Kendine has sanat anlayışı oluşturan Ağlebîler, komşu ülkelerden etkilenmişler ve onları etkilemişlerdir.