Arşiv Belgeleri Işığında Sultan II. Abdülhamid ve Bediüzzaman-İtirazlar ve Cevaplar

"1952 yılında bazı kimseler, Bediüzzaman'ın sanki Ittihâd-cıları destekleyerek Sultân Abdülhamid'e muhalif olduğu iddialarını yaymaya başlayınca, talebelerine kaleme aldırdığı Lahika Mektubunda aynen şunları ifade etmektedir: "l) Bir adamın kusuru ile başkası mes'ul olamaz. Dolayısıyla Abdülhamid'in hükümetlerinin hataları ona verilemez. 2) Bediüzzaman, İİ. Meşrutiyetin başında, hürriyet-i şer'iyy-eyi teşvik etmiş, bazı siyasi muhaliflerinin istibdâd adını verdikleri, Abdülhamid idaresi için de, "mecburî, cüz*î ve hafif istibdâd", Ittihâdcılann zulmü için ise, "pek şiddetli külli istibdâd" tabirlerini kullanmıştır. Şu cümlesi meşhurdur: "Eğer meşrûtiyet, Ittihâdcılann istibdadından ibaret ise ve şerî'ata muhalif hareket demek ise, bütün dünya şahid olsun ki, ben mürteciyim." 3) Hürriyet, îslâmi terbiye ile terbiye olunmazsa, çok şiddetli bir istibdada dönüşeceğini haykırmıştır ve maalesef öyle de olmuştur. 4) Abdülhamid'in yabancı düşmanlara karşı gösterdiği dehası, Islâm âleminin tam bir halifesi olması. Şark Vilâyetlerini Hamidiye Alayları ve Islâm Kardeşliği ile Ermenilere karşı koruması; Islâm'ın bütün hükümlerini hayatında yaşaması ve Yıldız Sarayında manevi şeyhini eksik etmemesi sebepleriyle bir veli olduğunu açıkça ifade etmiştir. 5) Ancak insan hatasız olmayacağından, onun da bazı hataları olduğunu ve ancak bu hataların mecburiyet altında işlenen hatalar bulunduğunu açıkça beyan eylemiştir." Muhsin-Ziyâ 1953, Fatih / Istanbul