Başkası Olarak Kendisi

'Ne Kendi Kimseye Benzer Ne Kimse Kendisine'"20 Mayıs 2005'te hayata gözlerini yuman Paul Ricoeur batı felsefesinin 20. yüzyıldaki en verimli temsilcilerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Eserleriyle ölümsüzleşen düşünürün beka kubbesindeki yankısı, adını filozoflar kitabesinin mahsûs mahallinde silinmez bir satıra oymayı zorunlu kılar. Ricoeur'ün kaleme aldığı pek geniş hacimli felsefî tefekkür külliyâtı içerisinde gözkamaştırıcılığıyla dikkat çeken en alımlı eserlerden biri de Başkası olarak Kendisi başlığını taşıyan bu kitabdır. Daha ilk adımda zihni alabildiğine kamaştıran başlık düşünmeyi çarpıcı ve vaadkâr bir serüvene atılmaya davet eder. Ne var ki bu davet kitabın zengin içeriğini bir çırpıda özetleyivermeyi imkânsızlaştırır da. Davete icabet düşünme çırağının usta düşünür rehberliğinde yürütülecek maceralı yolculuğa herbir güzergâhta adım adım eşlik etmesini gerektirir. 'Kendi' kavramı etrafında analitik felsefeden anlatı theorisine, dil felsefesinden eylem felsefesine, kişisel özdeşlik / kimlik hermeneutiğinden ahlâk metafiziğine, kendilik-başkalık dialektiğinden özne felsefelerinin ufku ötesine işaret eden mümkün bir ontolojiye uzanan bu zahmetli yolalışta sadık ve azimkar yoldaşlığı terk etmeden sürdüren çıraklığın tek ödülü, insan ömrünün bütünü itibarıyla atılan ve atılacak herbir adımda 'kendine tanıklık' görüşüyle, daha has söylendikte 'başkası olarak kendisine tanıklık' gücüyle donanmaktır. Tıpkı fiziksel organların gelişim gücünün bedeni erginliğine eriştirdiği gibi, zihni en açmazlı sapaklarda sınayarak düşünmeyi rüşdüne vardıran yegâne kaynak bu güçtür belki de, kimbilirl Değil mi ki, kelimelere dilden dile kıymet bahşeden dille söylendikte, 'Ne Kendi Kimseye Benzer Ne Kimse Kendisine"?"