Gazali'nin İktisat Felsefesi

Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed el-Gazâlî, düşünce tarihinin anahtar şahsiyetlerinden biridir. Ansiklopedik diye nitelendirilen çok yönlü düşünür tipinin en başarılı örnekleri arasında yer alır. Gazâlî'nin bu çok yönlü düşünce dünyasının çeşitli yanları, azımsanamayacak ölçüde araştırma konusu yapılmıştır. Bu kitap ise onun iktisadî düşüncesi üzerine yapılan ilk doktora tezi olma özelliği taşımaktadır. Hiç şüphesiz Gazâlî, günümüzde anlaşılan anlamda bir iktisatçı değildir. Diğer taraftan, onun eserlerinin ortaya koyduğu bir gerçek vardır: Gazâlî, iktisadî konular üzerinde düşünmüş ve yazmıştır. Bu iki olgunun bir arada düşünülmesi şöyle bir sonuca götürür: Gazâlî, iktisadî konular üzerinde çağdaş iktisatçıdan nispeten farklı bir şekilde düşünmüştür. Bu farkı, onun iktisatla ilgileniş amacında, bu amacın belirlediği ilgi alanında ve nihayet bu alanla ilgileniş tarzında görmek mümkündür. Onun gözünde iktisat, gerek teorik gerekse pratik açıdan kendisi için ilgilenilecek bir amaç değildir. İktisat daha yüksek bir amacın aracı olarak ilgiye değer bir alandır.