Güncel Yaklaşım ve Yöntemlerle Etkinlik Destekli Fen Öğretimi

Değerli Okuyucularımız, Her geçen gün yeni bilgi ve teknolojilerin gündemimizdeki yerini alması sayesinde, eğitim camiasında ve genel olarak toplumda formal eğitim-öğretim faaliyetlerinin söz konusu gelişmelere yöndeş biçimde güncelleştirilmesi gerektiği bilinci oluşmaktadır. Asıl amacı öğretmen yetiştirmek olan eğitim-öğretim faaliyetleri konusunda oluşan bilincin, eğitim sistemimizde köklü bir geleneğe ve 1921'lerden bugüne kadar neredeyse bir asırlık geçmişe sahip olan Millî Eğitim Şuraları ile öğretmen yetiştiren kurumların bağlı olduğu Yükseköğretim Kurulu (YÖK) çalıştayları'nda gerçekleştirilen çalışmalara yön verdiği söylenebilir. Bu bağlamda, son iki şuradan 2010 yılında yapılan 18. Milli Eğitim Şurasında Öğretmenin Yetiştirilmesi, İstihdamı ve Mesleki Gelişimi ve 2014 yılında yapılan 19. Milli Eğitim Şurasında ise Öğretmen Niteliğinin Artırılması konuları, önemli gündem başlıkları arasında yer almıştır. Benzer şekilde, günümüze yakın tarihlerde 6 ve 20 Ekim, 14, 26 ve 29 Aralık 2017 ile 13-14 Şubat ve 16 Mart 2018 tarihlerinde YÖK'te gerçekleştirilen çalıştaylarda öğretmenlerin mesleki gelişiminin sağlanmasına yönelik öğretmen yetiştirme programlarında kalite ve akreditasyon, kapsayıcı eğitim ve öğretmenlik konuları görüşülmüştür. Süregelen zaman sürecinde öğretmen yetiştirmeyle ilgili olarak 10. Kalkınma Plânı (2014-2018), Millî Eğitim Bakanlığı (MEB)'in Stratejik Plânı (2015-2019), Türkiye Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri Alan Yeterlikleri gibi bazı resmî belgeler yayımlanmıştır. MEB tarafından son dönemde gerçekleştirilen yeniden yapılandırma ve güncelleme çalışmalarının yanı sıra öğretmenlik alanında da çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu bağlamda Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri yeniden hazırlanarak 2017 yılında Öğretmen Strateji Belgesi yayımlanmış olup, öğretmenlikle ilgili yeni yeterlikler yanında güncel hedeflere ve beklentilere bu belgede yer verilmiştir. Bilindiği gibi öğretmenlikle ilgili temel görülen mesleki bilgi ve yeterlik alanları vardır. Bunlar, alan bilgisi, pedagoji bilgisi, alan eğitimi (pedagojik alan) bilgisi ve genel kültürdür. Ülkemizde mesleğe atanacak olan öğretmenlerin, kültürlü, konu alanıyla ilgili bilgilere hâkim ve bu bilgilerin öğretimi konusunda oldukça yeterli beceri ve donanıma sahip olmaları beklenir. Ancak yukarıda bahsi geçen toplantılarda; ülkemizdeki mevcut öğretmenlik programlarının alan bilgisi ve pedagoji bilgisi olarak kurgulandığı, programlarda alanın öğretimine ilişkin konuların yeterince yer almadığı vurgulanmıştır. Çünkü, alan eğitimi bilgisi, konu alanında geçen ilgili konu ve kavramların nasıl öğretileceğine ilişkin bilgi türünü iv Güncel Yaklaşım ve Yöntemlerle Etkinlik Destekli Fen Öğretimi kapsamakta olup; bir konuyu başkaları için daha anlaşılır şekilde çeşitli yaklaşım, yöntem ve tekniklerle sunma becerisidir. Bu bağlamda alan eğitimi bilgisi yüksek nitelikli öğretmen adaylarının yetiştirilmesine önem verildiği belirtilen ve 2018- 2019 öğretim yılından itibaren uygulamaya konulacak Güncellenen Öğretmenlik Lisans Programları 28.05.2018 tarihinde YÖK'te tanıtılmıştır. Öğrenen bireyler yetiştirmede öğretimde yararlanılan yaklaşım, model ve yöntemler büyük önem taşımaktadır. Bunların etkili ve ilgili konulara yönelik etkinlik destekli bir şekilde sunulması, öğrencilerde sunulan bilgileri açıklama, yorumlama ve tartışma, bilgiyi kullanma ve keşfetme ile değerlendirme becerilerini geliştirir. Dolayısıyla öğretmenlerin öğretim yaklaşım ve yöntemlerini iyi bilmeleri ve kullanabilmeleri, nitelikli eğitim-öğretim için son derece önemli ve gereklidir. Öğretimin niteliğini artırmak amacıyla disiplinler arası bir bakışla hazırlanan bu kitapta, ortaokul fen bilimleri derslerinin öğretiminde kullanılan yaklaşım, yöntem ve tekniklerin uygulamalı etkinlik örnekleriyle birlikte kullanımları sunulmuştur. Alanın öğretiminde son zamanlarda kullanılan veya kullanılması önerilen yaklaşım, model, strateji, yöntem ve teknikleri dayandığı bilimsel temeller ile birlikte uygulamaya yönelik etkinlikler ile ele alan bu kitap, birçok kıymetli akademisyenin katkılarıyla hazırlanmıştır. Kitapta yer verilen konuların, mevcut fen bilgisi öğretmenliği lisans programında; 6. ve 7. yarıyıllarında yer alan Özel Öğretim Yöntemleri I ve II dersleri ile güncellenerek bu yıl yürürlüğe giren programda yer alan sırasıyla 3. yarıyılda Fen Öğrenme ve Öğretme Yaklaşımları, 5., 6. yarıyıllarda Fen Öğretimi 1 ve 2, 7. yarıyılda Disiplinlerarası Fen Öğretimi, son yarıyılda Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamları dersleri kapsamında sunulacak bilgilerle örtüştüğü düşünülmekte olup kitap ilgili dersleri yürütecek olan öğretim elemanları için yararlanabilecekleri önemli bir kaynaktır. Bu kaynak kitabın fen bilimleri öğretmenlerine, öğretim elemanlarına, öğretmen adaylarına ve konuyla ilgilenenlere faydalı olmasını dileriz. Saygılarımızla, Prof. Dr. Orhan KARAMUSTAFAOĞLU Prof. Dr. Özden TEZEL Prof. Dr. Uğur SARI