Hicaz Demiryolu

Hicaz Demiryolu inşa fikri, bu demiryolunun Arabistan'ın siyasî geleceği açısından önemini savunan bazı Osmanlı devlet adamları ve bürokratlarının da etkisiyle, II. Abdüihamid tarafından benimsenerek 1900 yılında kesinlik kazanmıştır. Öncelikle askerî, siyasî ve dinî olmak üzere esasta üç temel amacı gerçekleştirmek üzere uygulamaya konmuştu. Her şeyden önce Hicaz Hattı, bölgeye asker ve silah şevkini hızlandıracağından muhtemel iç ayaklanmalar ve dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı savunma rolü üstlenecekti. Şüphesiz Osmanlı Devleti'nin askeri etkinliğinin artması beraberinde siyasî otoritenin Güney Suriye ve Hicaz'da güçlenmesine yardımcı olacaktı. Yalnız savaş ve iç isyan durumlarında değil, normal zamanlarda da Hicaz ve Yemen'e asker ve mühimmat sevkiyatı Demiryoluyla yapılacak, böylelikle Süveyş Kanalı'na duyulan ihtiyaç ortadan kalkacaktı. Hicaz Demiryolu, aynı zamanda, büyük zahmet ve tehlikelere katlanılarak yapılan hac yolculuğunu kolaylaştırarak önemli bir dinî hizmeti yerine getirecekti. Hicaz Demiryolu projesi, II. Abdüihamid ve dolayısıyla Osmanlı Devleti'nin İslâm alemindeki prestij ve nüfuzunu kuvvetlendirmesi, ortak bir eser ve amaç etrafında Müslüman dayanışmasını sağlaması açısından da önemliydi. Hicaz Demiryolu, işletmeye açıldıktan sonra devlet bütçesi için önemli oranda tasarruf imkânı sağlamasının yanısıra, bölgenin ekonomik, ticarî ve sosyal gelişimi noktasından da yararlı olacaktı.Hicaz Demiryolu projesinin yalnız Osmanlıların malı değil, bütün Müslümanların ortak eseri olduğu, bu dinî amaçlı yatırıma destek vermenin İslâmiyete bağlılığın gereği olduğu işlendi. II. Abdülhamid'le başlayan resmi bağışlar zinciri aşağıya doğru inerek genişledi. Dünya Müslümanlarından da önemli miktarlarda yardımlar geldi. Başta Hindistan, Mısır, Rusya ve Fas Müslümanları olmak üzere, Uzakdoğu'dan Afrika'ya, Avrupa'daki İslâm cemiyetlerinden Amerika, Orta Asya ve Balkanlara kadar geniş bir coğrafyadan Demiryolu fonuna paralar aktı. Bu geniş katılım Hicaz Demiryolu projesinin dünya Müslümanlarınca benimsendiğinin açık bir işaretiydi.Hicaz Demiryolu, kısa ömrüne rağmen önemli askerî, siyasî, dinî, ekonomik ve sosyal sonuçlar meydana getirdi. Çok sayıda demiryolu mühendisi, teknisyen ve işletme memurlarının yetişmesini sağladı. Hicaz Demiryolu, meydana getirdiği maddî sonuçların yanısıra, ortak bir hedef ve ideal etrafında dünya Müslümanlarının yardımlaşma ve dayanışma bilincinin oluşmasında da büyük rol oynadı "