Kahire (Şehirlerimiz-23)

Kahire, İslâm tarihi ve medeniyeti içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Şehrin temeli Müslümanlar tarafından kurulan ilk ordugâh şehirlerden biri olan Fustât'a dayanmaktadır. Mısır'da Nil Nehrinin doğu kıyısında, eski Babilon şehrinin kalıntılarının hemen yanı başında kurulan Kahire; İslâm medeniyetinin en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Kahire şehrinin kurulduğu Mısır, tarihin en eski medeniyetlerinden birine, Mısır Medeniyetine ev sahipliği yapan önemli bir coğrafyada yer almaktadır. Bu bölge İslâm'dan önce, Firavunlar dönemi başta olmak üzere Habeşliler, Asurlular, Persler, Büyük İskender, Ptolemaios ve en nihayetinde Roma gibi birçok devlete, hânedâna, dine, dile, kül-türe ve etnik unsura ev sahipliği yapmıştır.

Kahire, kendisinden önce aynı bölgede VII. yüzyılda kurulan Fustât, VIII. yüzyılda kurulan el-Asker, IX. yüzyılda kurulan Katâi şehirlerini de içine alarak gelişmiş ve kısa zamanda bir metropol halini almıştır. Şehir kimi zaman bir eyaletin kimi zaman da bir dev-letin başşehri olmuştur. Kahire en parlak dönemini hilafet merkezi olarak Fâtımîler ve Memlükler dönemlerinde yaşamıştır. Özellikle Memlük dönemi Kahire'nin zirve dönemidir. Kahire, 1517 yılın-da Yavuz Sultan Selim'in Mısır'a girerek Memlük Devleti'ne son vermesinden sonra Osmanlı yönetimine geçmiştir. Şehir, Osmanlı dönemi de dahil İslâm tarihi boyunca Mısır'ın merkezi olmaya devam etmiştir. Bu çalışma, altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Ka-hire'nin coğrafi konumu, bölgenin İslâm öncesi tarihi, bölgenin Müslümanlar tarafından fethedilişi ve Kahire'nin kuruluşu; ikinci bölümde, Kahire'nin demografik yapısı, iskânı, şehirdeki etnik ve dinî gruplar; üçüncü bölümde, Kahire'nin idari ve iktisadî yapısı; dördüncü bölümde, şehrin kültür, sanat, medeniyet ve mimarisi; beşinci bölümde, şehrin toplumsal ve sosyal yapısı; son bölüm olan altıncı bölümde ise Kahire'nin bugünkü durumu ele alınmıştır.