Korkunun Güçleri İğrençlik Üzerine Deneme

Dehset, igrençlik, pislik... Uzakta tutulmaya çalisilan, dislanan, bastirilan ama geri dönen; bir tokat gibi suratimizda patlayan; bedenimizi istila eden; rüyalarimizi, bilincimizi ve bilinçdisimizi belirleyen, silinmeyen damga. Binlerce yillik bir hafizada, mitlerde, dinlerde ve nihayet edebiyattaki iziyle dehset. Iste Kristeva'nin Korkunun Güçleri'nde disiplinlerarasi bir yaklasimla, psikanalizden dilbilime, semiyotikten edebiyata uzanarak gözler önüne serdigi ana tema. Yakindan bakildiginda tüm edebiyatin konusudur neredeyse "kiyamet". Ve tarih boyunca, o "kiyamet"i yasayanlarin varolusu artik kimliksiz, heterojen, hayvani, baskalasmis ve kirilgan bir sinirda kendini gösterir; borderline yani sinir kisilikler, travmanin kaliciligi... Kristeva, dehsetin anlaminin ve gücünün hangi evrensel öznellik meknizmalarina yaslandigini göstermeye çalisirken, bu konuda ayricalikli yeri edebiyata verir. Hem de böylesi bir edebiyatin en derin, en mahrem kiyametlerimizin odagi olduguna vurgu yapar. Baudelaire, Lautreamont, Kafka, Bataille, Sartre araciligiyla, kimligin cehenneme inisine eslik ettigimize vurgu yapan Kristeva, asil Celine üzerinde durur. O, Ikinci Dünya savasi gibi bir facianin ortasinda, igrencin yörüngesindeki hiçbir seyi bagislamaz. Ne ahlak, ne politika, ne din, ne estetik, ne de öznellik ya da söz... Celine, bir tür nihilizmin gidebilecegi en uç noktaya isaret ederken, dehsetin bu bölgesinin herkesi büyüleme gücünü de gözler önüne sermektedir. Dev bir kahkaha, çiglik, alaydir Celine, bütün insanlikla dalgasini geçer. Psikanalitik boyutta, özellikle din tarihinde igrenmenin konusu olan annenin, kadinin "seytani" kabul edilisi üzerinde duran Kristeva, bu seytaniligin kendi varligimizin ayrilmaz bir parçasi olusunun, sürekli bir katarsis ediminin içinde yasayisimizin ifadesini yine edebiyatta bulur. Farkli perspektiflerin kesistigi Korkunun Güçleri'nde, igrenç temasina fenomenolojik bir bakisin ardindan Kristeva semiyolojik düsüncelerini üç ana kutup üzerinde odakla: Analitik teori (fobi), dinler tarihi (günah, murdar), çagdas edebiyat deneyimi (Celine). Korkunun Güçleri, acili ve esritici deneyimlerin çemberinden eçmis olanlara hitap ediyor. Igrenmekten duyulan acidan, kendini ve ötekini sevmeye götüren bir yolun kitabi...