Küreselleşme Sürecinde Kimlik ve Farklılaşma

küreselleşme sürecindekimlik ve farklılaşma• Küreselleşme modernleşmeye, teknolojik ve bilimsel ilerlemeye bağlı ve tersine çevrilemez sosyolojik bir olgu mu; yoksa 'Yeni Dünya Düzeni'nin diğer bir adı mıdır?• Bu süreçte ulusal kimlik kayıp mı olmakta, yoksa yeni bir form mu kazanmaktadır?• Kimlik siyasetinin ve kimlik pazarlıklarının yoğunlaşması, maddeci modernizmin başarısızlığı olarak mı görülmelidir?• Kültür ve kimlik, sadece 'Medeniyetler Çatışması' söyleminde olduğu gibi yeni bir ayrımcılığın; Balkanlar'da olduğu gibi siyasal parçalanmanın ve etnik temizliğin aracı olarak mı görülmelidir?• Yeni (post-modern) kimliklerin özellikleri nelerdir?Toplumsal ilişkilerin küresel ölçekte yoğunlaşmaya başladığı 1980lerden itibaren sosyal bilimcilerin toplum algısı değişmiş, sosyal bilimlerin birçok temel kavramı yeniden tanımlanmaya başlamıştır. Ekonomi, siyaset, kültür vb. alanlarda kuramsal ve normatif yapıların büyük ölçüde işlevsizleştiği görülmektedir. Işlevsizleşen bu kuramsal ve normatif yapıların yerine, bugünü ve geleceği açıklayacak, düzenleyecek yeni yapılar oluşamamıştır. Küreselleşme sürecinde günümüzü 'karmaşık', geleceği ise 'belirsiz' olarak algılamaktayız.Algımızın karmaşık ve belirsiz olduğu alanlardan biri de 'kimlik' konusudur. Kimlik, bir yandan farklı yaşam meknlarından kozmopolit alanlara ve küresel şehirlere göç eden insanlarda belli bir topluluğa aidiyet duygusu yaratarak onların yaşamlarını zenginleştirirken, diğer yandan kamusal alanların parçalanmasına neden olabilmektedir? Evrensel insan hakları anlayışından destek bulan kültürel farklılıkları koruma ve kimlik arayışı 'başkasına saygı' ve 'hoşgörü' gibi insan hakları ilkeleri unutulduğunda, ötekine yaşama hakkı tanımayan 'yıkıcı cemaatler'in oluşumuna neden olabilmektedir. Küresel ölçekte insani ilişkilerin yoğunlaştığı bir süreçte kimlik sorunu, esas olarak 'farklılıklarla bir arada yaşama'nın yollarını bulma sorunudur.Küreselleşmeyi sosyolojik bir olgu olarak ele alan bu çalışmada, küreselleşme sürecinde kimlik arayışı, yaygın kimlik formları, ulusal kimliğin durumu ve kimlik temelli çatışmaların çözümlemesi ile 'farklılıklarla bir arada yaşama' imkanına katkıda bulunmayı amaçlayan öneriler yer almaktadır.Doç. Dr. Cevat Özyurt Kırıkkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü öğretim üyesidir. Sosyal değişme, Osmanlı ve Türk modernleşmesi, milliyetçilik, kimlik, küreselleşme, siyaset sosyolojisi ve değerler sosyolojisi alanlarında çalışmalarını sürdürmektedir yazarın Modern Toplumun Çözümlenmesi (Açılım Kitap-2005) adıyla yayınlanmış bir eseri daha bulunmaktadır.