Ölüm ve Ötesi

Gazzâlî ya da tam adiyla Hüccetü'l-Islâm Ebû Hâmid Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed el-Gazzâlî et-Tûsî (d. 1058, Tus - ö. 18 Aralik 1111, Tus), Büyük Selçuklu Devleti devrinin Islam âlimi, filozofu, mutasavvifi ve müderrisi. Fars asilli oldugu sanilan Gazzâlî'nin lakaplari Hüccetü'l-Islâm ve Zeynüddin'dir. Genel olarak Gazzâlî ve Imam-i Gazzâlî isimleriyle taninmaktadir.Gazzâlî Islam inanç felsefesi olan Kelâm'in daha çok akaid kismina önem vermis ve akil yerine sezgiyi ön planda tutmustur. Mantik ve münazara ilkelerini kullanmistir. Bununla beraber Kelam ile tatmin olmayan Gazzâlî tasavvufa yönelerek aklin yerine mükasefeyi koymustur. Sûfizm ve Seriat alaninda büyük rol oynamis, Sûfizm kavramini seriat yasalari ile birlestirmis, eserlerinde tasavvufu ilk olarak teorik anlamda açiklamistir. Çalismalarinda Ehl-i Sünnet görüsünü benimsedigi ve diger görüslere karsit oldugu da söylenebilir. Katkilariyla tasavvufun uzun süre yasayabilmesini sagladi.Gazzâlî Ortaçag Müslüman ve Hristiyan filozoflarini büyük ölçüde etkilemis, çalismalari Islam dünyasinda Avrupali bilginlerin dikkatini çeken ilk sey olmustur. Aziz Thomas Aquinas (1225-1274) bunlardan biridir. Gazzâlî'nin etkisi Aziz Thomas Aquinas'in Hiristiyan teolojisi ile ilgili çalismalariyla karsilastirilsa da ikisi arasinda metot ve inanç bakimindan bazi büyük farkliliklar vardir. Gazzâlî Müslüman inancina sahip olmayan (Aristoteles ve Sokrates gibi Antik Yunan filozoflari) düsünürleri ve onlarin fikirlerini reddeder. Thomas Aquinas ise Yunan ve Latin etkilerini çalismalarinda göstermis ve bütün herkesi kucaklamistir.Gazzâlî'nin kitaplari birçok Bati diline çevrilmistir. Eyyühe'l Veled adli kitabi Unesco tarafindan 1951'de Fransizca'ya, Ingilizce'ye ve Ispanyolca'ya tercüme edilmis ve bunun gibi birçok kitabi da çesitli dillere çevrilerek basilmistir. (Tanitim Bülteninden)