On İki Hayvanlı Türk Takvimi

Zamanı belirleme ve bu zamanı kendi ihtiyaçları doğrultusunda kullanma eğiliminin bir sonucu olarak ortaya çıkan takvimleri yalnızca birer zaman çizelgesi olarak görmenin haricinde bu takvimleri fertlerin ve toplumların kaderini belirleyen birer araç olarak kabul etmek gerekiyor. Tüm medeniyetlerin kendilerine has takvimleri vardır ve On İki Hayvanlı Türk Takvimi de bunların en önemlilerinden biridir. Ancak On İki Hayvanlı Türk Takvimi hakkındaki varsayımların birçoğu Edouard Chavannes'ın 1906 yılında yayımlanan Le Cycle Turc des Douze Animaux adlı önemli çalışmasına kadar bu takvimin Çin menşeli olduğuna yönelikti. Ünlü bir Sinolog olan Edouard Chavannes, yalnızca eski Çince metinleri değil arkeolojik bulguları ve Budist metinleri de büyük bir titizlikle kullanarak varsayımlar üzerine inşa edilmiş bütün iddiaların asılsız olduğunu gözler önüne sererek takvimin aslında Türk kültürünün bir ürünü olduğunu kanıtlıyor. Bu takvim, Gök-Türklerde, Uygur Türklerinde Tuna-Bulgar Türklerinde, İtil Bulgar Türklerinde ve daha önceleri de büyük ihtimalle Hun Türklerinde kullanılmış olup, Türkler arasında geniş bir yaygınlık kazanmıştır. Döngüde yer alan on iki hayvan simgesinin her biri, o yılın nasıl bir karaktere sahip olacağını ve insanlar üzerindeki muhtemel etkilerine dair vermiş olduğu ipuçları nedeniyle de insanlar için sadece birer simge değil aynı zamanda hayatlarının da birer parçası olmuştur. Daha önce Selenge'den Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri kitabı yayımlanan Edouard Chavannes'ın On İki Hayvanlı Türk Takvimi hususunda kaleme aldığı bugüne kadar ki en önemli metin, Prof. Dr. Mustafa Daş tarafından Fransızca aslından çevrildi.