Orta Asya'da ABD, Rusya ve Çin Stratejik Denge Arayışları

Orta Asya Soğuk Savaş sonrası ilk dönemde daha çok alternatif enerji kaynağı ve büyük güçlerin çekişmesi açısından önem taşırken, 2000'lerde bölge jeopolitiğini doğrudan etkileyen bazı gelişmeler yaşandı. Bunlar dan en önemlisi kuşkusuz 11 Eylül olayları ve arkasından Afganistan'ın işgaliyle birlikte Bush yönetiminin ilan ettiği "teröre karşı global savaş" çerçevesinde ABD'nin bölgeye yönelik yeni bir hamlesinin söz konusu olmasıydı. İkinci olarak, Rusya'mn bu dönemde gücünü toparlayarak bölge üzerindeki nüfuzunu artırmaya başlaması, üçüncü olarak ise Çin'in Orta Asya jeopolitiğine belirgin bir şekilde dâhil olmasıydı. Bölge içi ve dışı bu güçlerin Orta Asya'ya yönelik politikalarının temellerini ve seyrini tam olarak bilmeden, bölgedeki gelişmeleri anlamanın kolay olmayacağı açıktır.llinur Nogayeva'nın bu kitabı Soğuk Savaş sonrası dönemde dünya siyasetinin jeopolitik bir bölgesi olarak ortaya çıkan Orta Asya konusuna eğilen analitik bir çalışma olarak dikkat çekmektedir. Kitap, öncelikle bölgeye ilişkin bu jeopolitik dönüşümü, Türkiye'de bilinen ama kuramsal olarak daha az işlenen neo-realist perspektifle açıklamaktadır. Kitap neo-realizm tartışmalarını gayet iyi bir şekilde özetlemekte ve bunları yetkin bir şekilde bölge siyasetine uyarlamaktadır. Bu bağlamda, bir kuramsal çerçevenin küresel/bölgesel siyasete uyarlanması gibi bir zor luğu aşmış görünmektedir.X aztX azann bölge içinden gelmesi ve Orta Asya ile ilgili gelişmelere hâkim olması kitabı muadillerinden farklılaştırmakta, önemini artırmaktadır. Buradaki gelişmelere bölge dışından değil, içinden bakabilmesi gibi bir avantajın yabancı literatür ile destek lenmesi çalışmanın akademik ve analitik derinliğini artırmaktadır. Kitap yalnızca Orta Asya uzmanlarının değil ABD, Rusya, Çin gibi küresel siyasette ağırlıklarını hissettiren ve artan bir şekilde jeopolitik alanlarda mücadele yürütmeye başlayan güçlerin dış politikalarını ve jeopolitik hamlelerini anlamak için de önemli bir açılım sağlamaktadır.