Osmanlı'da Mizah 1868-.. Kişiler, Olaylar, Belgeler, Çizgiler, Dergiler)

Türk karikatüristleri bilgilerini, kültürlerini, karakterlerini eleştirilerini bugün dahi en hür ülkelerde bile cesaret isteyen çizgilerini yüz elli yıllık bir sürede ortaya koyabilme başarısını gösterebilmişlerdir. Yıllar önce mizah dergileri Hayal ve Diyojeni çıkaranlar çıktıkları yolculuğun, devrin baskısıyla yarıda kalacağını bilmiyorlar mıydı. Bugün o koleksiyonlara baktıkça irkiliyoruz. Erişilmez bir cesaretle iğnelenmeye layık konuları, dokunulmaz sanılan tahtlarından alaşağı etmişler, çizgilerini, nüktelerini, şiirlerini, fıkralarını vicdanlarda layık oldukları yere damgalatmışlardır. Türk karikatür ve mizah edebiyatının yaşadığımız çağ içinde kıymet olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Öyle konular vardır ki bunların manevi mirası reddedilemez ve nesilden nesile devam eder. Ninelerimizin, dedelerimizin nelere güldüklerini, özveriyle derlenmiş örnekleriyle veren kitabımız insanların çoğu zaman ağlamamak için tebessüme sarıldıklarının örneklerini de veriyor. Kıdemli tarihçi Cemal Kutay eşsiz arşivinde bulunan çizgileri, kişileri, olayları Osmanlı döneminden itibaren bizlere iletirken kadim dostu karikatürist Cemal Nadir Gülere verdiği sözü yerine getirmiş oluyor