Ricardo Reis'in Öldüğü Yıl

Portekizli ünlü şair Fernando Pessoa (1888-1935), ölümünden sonra, dünya edebiyatında çok büyük bir yer edindi. Kitaplarını, kendi öz adından başka Alberto Caiero, Alvaro de Campos, Bernardo Soares, Ricardo Reis gibi değişik adlarla da imzaladı. Bunlar birer takma ad değildi; yaşam öyküsüne, tutkulara, isteklere, edebiyat görüşüne, şiir duruşuna uygun kimliklerdi. "Ben yazılacak bir romanın kahramanıyım, " diyen Pessoa'nın"sezgisi birkaç romanda doğrulandı. Portekiz'in dev romancısı Jose Saramago da Pessoa'nın sözüne uydu: Pessoa'yı kendisi, tıpkısı, başkası, aynısı olan Ricardo Reis'le buluşturdu. 1936 yılında, Avrupa'nın çalkalandığı, Almanya'da Hitler'in, Portekiz'de Salazar'm yükselişe geçtiği dönemde, Ricardo Reis, Fernando Pessoa'nın öldüğünü bildiren bir telgraf alınca -romandan söz ediyoruz- on altı yıl sonra Portekiz'e dönmeye karar verir. Portekiz, Ricardo Reis'in bıraktığından çok farklıdır. Bu roman için Jose Saramago şöyle diyor: "Ricardo Reis'in Öldüğü Yıl, başka bir hayatın, bir yalanın varolmasını olası kılıyor; dolayısıyla başka bir gerçeklik, başka bir maske de varolabilir."