Rumeli'de Son Demler ve Ötesi - II

Mareşal Fevzi Çakmak'ın süreli yayınlarda kalan, kitaplaştırılmamış hatıraları Rumeli'deki son Osmanlı demlerini ve sonrasında Cumhuriyetin ilk yıllarını kapsıyor. Rumeli safahatı askerlik vazifesi dolayısıyla Rumeli'nin elimizden çıkış sürecine tanıklık etmiş bulunan Mareşal Çakmak'ın daha önce kitaplaşmamış hatıratının ana bölümüdür ve sağlığında; Cumhuriyet Devri hatıraları ise ölümünden sonra gazetelerde tefrika edilmiştir. İki cilt olarak düzenlenen hatıratın I. Cildi Mareşal'in çocukluk yıllarından başlıyor, ölümüne kadar sürüyor. Hatıratın ikinci cildinde ise Cumhuriyet Devrindeki hatıralarına ışık tutan, Mareşal'in anlattıklarının adil birer şahidi durumundaki arşiv vesikaları yer alıyor. 1923-1964 yılları arasına yayılan bu vesikalar Cumhurbaşkanlığı, Emniyet Umum Müdürlüğü ve Türk Tarih Kurumu Arşivlerinden alınmıştır. Cumhuriyet kurulduktan sonra ölümüne kadarki devri -bilhassa İnönü iktidarı devrinde maruz kaldığı muameleleri ve bu sebeple siyasî hayata atılmak zorunda kalışını- okuyanlar, Mareşal'in daha sağlığında -bizzat işaret ettiği- ‘unutturulma' suikastine maruz bırakıldığını da bütün açıklığıyla göreceklerdir.