Şapka

Bu hâin! Evet, hâin... Basina kadin sapkasi giyerek cümhuriyetimizin inkilâblariyla akli sira alay etmekle ve onlari, akli sira azîz milletimizin nezdinde küçük düsürmeye çalismakla iktifâ etmemis, besbelli cümhuriyetimize ihânet ettigi için, evet, ihânet ettigi için derdest edilmis götürülmekte olan kendi gibi kara câhil bir yobazi görünce, apâsikâr kalbî bir muhabbet ve alâkayla 'Hocam! Hocam!' diye haykirarak pesinden kosmaya, onu kanun kuvvetlerimizin ellerinden sözümona kurtarmaya çalismistir! Evet! Bütün bunlara ben bizzât sâhid oldum, gözlerimle gördüm, kulaklarimla isittim! Simdi sorarim size, komiser bey, bütün bunlar, cümhuriyet ve de medeniyet inkilâblarin aleyhdâri karanlik ve de gizli bir teskilâtin mensûblari olduklarini göstermez mi? Ha? Göstermez mi?"25 Kasim 1925 tarih ve 671 sayili "Sapka Iktisâsi (Giyilmesi) Hakkinda Kanun"un çiktigi ve hemen uygulamaya kondugu yillarda Türkiye'yi ziyâret edip gözlemlerde bulunmus, sonra da bunlari "MUSTAFA KEMAL VE UYANAN DOGU" adi altinda kitaplastirmis olan Isviçreli gazeteci Paul Gentizon anlatiyor:"Birçok firsatlarla sokakta, vapurda, gösteri salonlarinda sapkalar fese hücum etti. Fes daima yenildi, yani parçalandi, ayak altina alindi ya da denize atildi... Hemen yürürlüge giren bu kanuna aykiri her türlü davranis için tedbirler alindi. Istanbul'da komiserler kendilerine bagli memurlarla birlikte Istanbul'u Galata'ya baglayan büyük köprünün basini ve sehrin baslica yollarini tuttular. Fes ya da kalpak giyinmis olan herkesi tutuklayarak, basliklarini ellerinden aliyorlardi. Karsilastiklari sariklilarin ise, ellerindeki belgeler kontrolden geçiriliyordu. En küçük karsi koyma, suçlunun tutuklanmasina neden oluyordu..." "Sapka Iktisâsi Hakkinda Kanun"a muhalefet suçundan Istiklâl Mahkemeleri'ne sevkedilenlerden 78 kisi idam edildi; içlerinden biri de bir kadindi! Çok sayida insan muhtelif hapis ve sürgün cezalarina çarptirildi. 1939?da Türk Ceza Kanunu'nun 526. maddesiyle, sapkadan baska baslik giymeyi aliskanlik haline getirmenin cezasi üç aya kadar hapis olarak belirlendi. 1961 ve 1982 Anayasalari, öbür devrim kanunlari gibi 671 sayili "Sapka Iktisâsi Hakkinda Kanun"un da Anayasaya aykiriliginin ileri sürülemeyecegini hükme bagladi.(Tanitim Bülteninden)Ince Kapak: