Seküler Yaşam ve Şifacılık Modern Türkiye'de Kayıp ve Adanmışlık

Antropolog Christopher Dole, 1990'larin sonunda ve ardindan 2000'lerin ortasinda Türkiye'de yasadi ve bu kitaba konu olan saha arastirmasini yapti: Yalnizca seküler güçler tarafindan degil, yerlesik dini kurum ve çevre-lerce de insanlarin hastaliklarini ve çaresizliklerini suistimal etmekle suçlanan ve modernlik öncesi dönemin köhne kalintilari olarak görülen cinci hocalar, üfürükçüler ve dini sifacilar nasil oluyor da bugün hâlâ yaygin bir talep görüyor ve modern tibba rakip olabiliyor? Dole'a göre dini sifaci Türkiye'nin modern seküler gelisimine istisna olusturan bir figür degil, daha ziyade onun kaçinilmaz ürünlerinden ve belirleyici ögelerinden biri. Dahasi, hem dini sifacilik hem sekülarizm aslinda insanlarin hayatlarini düzenleme ve dünyalarini yeniden insa etme konusunda çok benzer saiklere sahipler. Her ne kadar yöntemleri ve kullandiklari araçlar farkli olsa da, ikisi de birey üzerinde kendi iktidarini kurmaya çalisiyor. Dole iste bu iktidarin her iki durumda da nasil kurulup muhafaza edilebildigini, geleneksel antropoloji literatürünün ötesine geçip Talal Asad ve Foucault gibi düsünürlerin kavramsal çerçevelerine, özellikle de Ranciere'in "duyumsanabilirin paylasimi" kavrayisina basvurarak analiz ediyor. Sifa verme ve bulma hikâyeleri araciligiyla laik siyasi düzen içindeki gündelik iliskileri, dini ve milli duygulari, bireysel ve toplumsal zaaf ve hassasiyetleri mercek altina yatiran kitap, tibbin ve toplumsal yasamin modernlesme sürecini ele alis biçimiyle de Türkiye'nin bugününü anlamakta son derece önemli bir çalisma.