Şiir Nasıl Yapılır?

"Mayakovski, " Siir Nasil Yapilir?" adli metni 1926 yilinin Mart ayinda yazdi. Metin iki bölümden olusmaktadir. Ilk bölümde sair, kendisine kadarki yazarlarin ayni konuda yazdiklarini elestirir. Ikinci bölümde somut bir örnek üzerinden siir hakkindaki görüslerini ortaya koyar. 1925 yilinda Sergey Yesenin intihar etmis ve ardindan okuyanlari çok etkileyen bir veda siiri birakmistir (Bu siir, Türkçe'de Azer Yaran çevirisiyle okunabilir). Yesenin'in intiharinin insanlari özendirmesi tehlikesine karsi Mayakovski, "Sergey Yesenin'e" adli bir siir yazar. Metnin ikinci bölümünde Mayakovski bu siiri nasil "yaptigini" anlatmaktadir. Mayakovski, metnin yalnizca bir yerinde Rus Biçimcileri'ni anar, bu da muhtemelen dönemin baskici ortami yüzündendir. Ancak savundugu fikirler Rus Biçimcileri, özellikle Viktor Sklovski ve Roman Yakobson ile tamamen örtüsmektedir. Tipki Sklovski'nin "Don Kisot Nasil Yapildi?" adli yazisinda kurgunun "yapildigini" savunmasi gibi Mayakovski de siirin yapildigini savunur ve yine Sklovski gibi "yöntem teknigi" (Rusça "priyom") kavramini kullanir. Biçimciler basta anlamin olmadigini, siirin anlamsiz nagmelerle basladigini düsünür ki paralel görüslere Mayakovski'de de rastlariz. Mayakovski, siirselligi ses akismalarinda görür. Roman Yakobson da Amerika Birlesik Devletleri'nde çalistigi sirada verdigi "I like Ike" örnegi ile siirselligi ses akismalarinda bulmaktadir. Sonuç olarak Mayakovki'nin "Siir Nasil Yapilir?" adli kitabi Biçimci bir çalismadir. Metni çevirirken Mayakovski'nin yaptigi siir alintilarinda yazarin anlam aktarmak istedigi yerlerde anlam çevirisi yaptim ama ses özelliklerini aktarmak istedigi yerlerde çeviriyazi ile yetindim. Mayakovski, dönemin edebiyat ortamina hitaben yazdigi için pek çok kapali gönderme yapiyor; metni anlasilir kilmak adina bu göndermeler hakkinda dipnotlar koydum. Son olarak; Mayakovski'nin devrik ve uzun, bilesik cümlelerden olusan tarzini elden geldigince korumaya çalistim ama anlamayi güçlestirdigi yerlerde onun devrik cümlelerini düz olarak aktardim. Okuyacaginiz çeviri V.V. Mayakovski'nin toplu eserlerini içeren Soçineniya (Moskova, 1988, PRAVDA Yayinevi) adli eserin ikinci cildinde (sayfa 664-697) yer alan Kak Delat Stihi? adli metne aittir.(Tanitim Bülteninden)