Sonsuz Mekanın Peşinde (Selçuk ve Osmanlı Sanatında Sütun Başlıkları)

Tez ... kendi nevinde orijinal, ciddi ve mühim bir boşluğu doldurmağa namzet bir araştırma mahsulüdür. Memleketimizin hakikî sanat tarihi bu tarzda ciddî ve sabırlı araştırmaların mecmuuna dayanmak suretiyle vucude gelecektir. Prof. Dr. HİLMİ ZİYA ÜLKEN (1949)Turgut Canseverin doktora tezi, müellifinin yalnız kendi başına ilmî araştırma yapabilecek bir bilgi ve vukufa sahip olduğunu göstermekle kalmayıp, aynı zamanda kendisinin araştırma mevzuuna büyük bir sevgi ile kabul edilmesini ve yabancı bir dildeki tercemesi ile birlikte Fakülte neşriyatı arasında ilim alemine arzedilmesini uygun bulduğumu bildiririm. Prof. Dr. MAZHAR ŞEVKET İPŞİROĞLU (1949)Ben doğrusu bir şeyden çok emindim. Hatırlıyorum, çocuklarım kardeşlerim, Sen bunları yazıyorsun ama kim okuyacak, yazacak? diyorlardı. Birileri okuyacak, biliyorum diyordum.TURGUT CANSEVER (2008)Canseverin 1949da yazdığı doktora tezi, Türkiyede yapılan sanat tarihi doktora tezlerinin ilki olması itibariyle ayrı bir öneme sahiptir. Cansever, Selçuk ve Osmanlı sanat tarihinde mühim bir yer işgal eden mukarnas ve baklavalı sütun başlıklarının tarihî seyir içerisinde nasıl inkişaf ettiğini büyük bir titizlikle göstermektedir. Sütun başlıkları Yunan, Roma ve Sasanî gibi kadim medeniyetlerden bu yana kullanılagelen mimarî ve tezyinî bir unsurdur. Cansever bu çalışmasında, Selçuk ve Osmanlılardaki sütun başlıklarının Yunan, Roma, Sasanî, Ermeni, Gürcü ve Bizans ile birlikte Cenubî Suriye, Şimalî Kafkastan hangi düzeyde ve ne şekilde etkilendiğini göstermektedir. Cansever, neşri ancak şimdilerde yapılabilen bu önemli eserde, Selçuk veya Osmanlı sanatı büyüktür, güzeldir, yücedir yargılarını öne sürme kolaycılığı yerine, Selçuk ve özellikle Osmanlı sanatının kendi anlam bütünlüğü ve tarihî sürekliliği içerisinde hangi kıstaslara göre ele alınması gerektiğini ortaya koyuyor.