Tanzimat Ve Edebiyat

Osmanli Imparatorlugu'nun son yüzyili, kendi tarihsel, toplumsal ve siyasal dinamikleriyle Bati dünyasinin toplumsal, siyasal ve edebi modernliginin etkilesimiyle biçimlenen benzersiz bir dönemdi. Bu dönemde, Osmanli tebaasi farkli milletler kâh kendi dillerinde, kâh farkli alfabelerle ama Türkçe olarak, yeni edebi türlerde eserler vermeye basladi -bir baska deyisle yeni edebiyatlar olusturdular. Yine bu dönemde Osmanli Imparatorlugu'ndan koparak kurulan ulus devletler, söz konusu edebiyatlardan kendi dillerine ait olanlari, modern ulusal edebiyatlarinin tamamen kendine özgü baslangiçlari olarak kabul ettiler. Bu bakis, ayni ortamda dogarak gelismis edebiyatlarin bütünlügünün ve dinamizminin göz ardi edilmesine yol açti. Örnegin Türkiye'de, Tanzimat edebiyati deyince, sadece Osmanli Türkçesinin Arap harfleriyle yazilmis örneklerinden olusan bir külliyatin hatirlandigi -degil baska dillerin, Karamanlica ya da Ermeni Harfli Türkçe örneklerin bile bu edebiyatin bir parçasi olarak görülmedigi- bir tür "ulusal edebiyat" anlayisi hâkim oldu. Benzer anlayislar Osmanli topraklari üzerinde kurulmus diger ülkelerde de benimsendi. Bunun sonucu olarak dönemin edebi ortamindaki ortak yapilar göz ardi edildi ve Osmanli dönemindeki bu edebiyatlarin bir bütün olarak algilanmasi imkâninin önü tikandi. Bu eser, Tanzimat dönemi edebiyatlarini dilsel ve edebi alisverislerle zenginlesmis ve çesitlenmis bir bütün olarak ele alan yaklasima bir katki olarak, çagimizin edebiyat elestirmenlerinin ve tarihçilerinin çalismalarindan derlendi. Iki kusaktan 15 yazarin 16 makalesini içeren bu derlemede Osmanli Istanbulu'nda ikamet eden topluluklarda ve dillerde modern edebi kültürlerin olusumu, ilk defa yan yana vekarsilastirmali bir perspektifle mercek altina aliniyor.IçindekilerJohann Strauss, Osmanli Imparatorlugu'nda Kimler, Neleri Okurdu? (19.-20. Yüzyillar) Fatih Altug, 19. Yüzyil Osmanli Edebiyatinda Imparatorluk, Medeniyet, Yerlilik, Yaban(ci)lik ve DinMurat Cankara, Ermeni Harfleriyle Ilk Türkçe Romanlar ÜzerineJohann Strauss, Milletler ve Osmanlica: Osmanli Rumlarinin Osmanli Edebiyatina Katkisi (19.-20. Yüzyillar) Sehnaz Sismanoglu Simsek, Evangelinos Misailidis'in Karamanlica Basyapiti Temasa-i Dünya ve Cefakâr u Cefakes ya da "Iki Kelise Arasinda Bînamaz" OlmakMehmet Fatih Uslu, 19. Yüzyil Osmanli Dünyasinda Tarihsel Dram ve Kamusal AlanHüseyin Mevsim, 19. Yüzyil Bulgar Uyanis Çagi ve Bulgar Kitaplari Dergisi (1858-1862) Christophe Balay, Diasporadaki Fars Edebiyati: Istanbul 1865-1895Olga Borovaya, Yeniden Yazim olarak Tefrika Roman: Ladino Edebiyati ÖrnegiÖmer Faruk Yekdes - Servet Erdem, Bölücü Bir Edebiyat mi Bölünmüs Bir Edebiyat mi?: Geç Osmanli Döneminde Kürt Edebiyat(lar)iFirat Güllü, Gave: Semseddin Sami'den Osmanli Tiyatrosunu Politiklestirme Yolunda Özgün Bir GirisimBülent Bilmez, Semseddin Sami Frasheri'nin Bazi Metinlerinde Arnavut ve Türk "Biz"inin Insasina Katkida Bulunan Otoktonluk ve Köken MitleriAmi Ayalon, Hassun ve Sidyak: 19. Yüzyilin Ortasinda Istanbul'da Yazarlik ve Hayat MücadelesiGeoffrey J. Roper, El Cevaib Matbaasi ve 19. Yüzyilda Arapça Yazmalarin Basimi ile AktarimiBogos Levon Zekiyan, Bedros Turyan'in Siirinde Kisisel Trajedi ve Kültürel ArkaplanAyse Banu Karadag, "Bati"nin Çevrilmesini "Medeniyet" Odagiyla Yeniden Okuma: Tanzimat Dönemi - Sonrasi Çeviriler ve "Çekinceli" Cesur Çevirmenler(Tanitim Bülteninden)