Tarihsel Materyalizm Üzerine Mektuplar 1890-94

"... Bugünlerde materyalist tarih anlayışının tehlikeli bir yığın dostu var; onlar bu anlayışı tarihi incelememek için bir bahane olarak kullanıyorlar. Marx haklı olarak, yetmişlerin sonlarında Fransız 'marksistler'i eleştirirken şöyle diyordu: 'Bütün bildiğim bir marksist ol-madığımdır.' " s. 12"Gençlerin bazan ekonomik yanı ona uygun olandan daha çok vurgulamaları olgusundan Marala benim de kısmen sorumlu tutulmamız gerekir. Hasımlarımız karşısında onların yadsıdıkları ana ilkeyi vurgulamamız gerekiyordu; ne var ki, etkileşime katılan öbür etkenleri onlara uygun ölçüde vurgulayacak ne zaman, ne yer, ne de fırsat bulabildik. Ama bir tarih kesimini sunmaya, yani teoriyi pratiğe uygulamaya girişildiğinde sorun farklıydı ve hiçbir yanlışlığa izin yoktu. Ama, ne yazık ki, yeni bir teorinin ana ilkelerini, her zaman doğru biçimde olmasa bile, özümser özümsemez o teoriyi tümüyle anladıklarını sananlar pek sık görülüyor. Şimdilerde yeni 'marksist' olmuşların birçoğunu bu eleştirinin dışında sayamam; çünkü en şaşırtıcı saçmalıklar o çevrede üretiliyor..." s.18"... Sonra, politik güç ekonomik bakımdan etkisizse, proletaryanın politik diktatörlüğü için neden savaşıyoruz? Zor da (yani deviet gücü de) ekonomik bir güçtür!" S.27