Turhan Selçuk Seçkisi: Siyasetin Göbeği

TURHAN SELÇUK SEÇKİSİ
SİYASETİN GÖBEĞİ

Turhan Selçuk'un çizgileriyle, siyasetin göbeğinde...

Desen'in, uzun ve titiz bir çalışmanın ardından gururla takdim ettiği ''Turhan Selçuk Seçkisi'', Türkiye'de sözsüz karikatürün öncüsü olan Turhan Selçuk'un mizahını genç nesillere de tanıtmak ve büyük ustanın kendi zamanının çok ötesindeki çizgilerine farklı bir bakış imkânı sunmak amacıyla tasarlanan, üç ciltlik nadide bir koleksiyon.

Selçuk'un, yıllar içinde çeşitli kitaplarda ve mecralarda yayımlanan siyah beyaz karikatürlerinin ayrıntılı bir kataloglama ve tematik düzenleme ile yayına hazırlandığı ''Turhan Selçuk Seçkisi'' üç kitaptan oluşuyor: Siyasetin Göbeği, Manzara-i Umumiye ve İnsan Denen Garip Hayvan.

Seçkinin ilk halkası olan Siyasetin Göbeği, sanatçının, 1950-1995 yılları arasında, Türkiye'nin ve dünyanın seçkin gazete ve dergilerinde kendine yer bulan, bazıları farklı dönem ve mecralarda tekrar tekrar yayımlanarak yankı uyandırmış 80 karikatürünü bir araya getiriyor.

Turhan Selçuk'un, sistemin genel bir portresini yansıtmak üzere koltuk sevdalısı siyasetçilere yer verdiği Siyasetin Göbeği; yoksulluğun, adaletsizliğin ve yozlaşmanın hüküm sürdüğü, gerçeklerin çarpıtıldığı bir siyasal düzeni odağına alıyor. İkiyüzlülüğün, açgözlülüğün ve çürümenin siyaseti nasıl ele geçirdiğini incelikle gözler önüne seren sanatçı, mizahın birleştirici gücüyle doğru bildiğimiz yanlışlara farklı bir perspektiften bakmamıza olanak tanıyor. Elli yıllık dünya düzeninde gerçekte çok az şeyin değiştiği üzerine bizleri düşündürüyor.

Sanat yaşamı boyunca karikatürün ne olduğu ve ne olması gerektiği üstüne kafa yoran Selçuk, toplumsal öngörü yeteneği ve zamanının ötesindeki eserleriyle günümüz okurlarını şaşırtmayı sürdürüyor.

Grafik mizahın karikatürün evrensel dili olduğunu vurgulayan Turhan Selçuk'un sanatsal kişiliğini, yazar Yaşar Kemal bu sözlerle tanımlıyor: ''Turhan, dünyamızın kötülüklerinin, karanlıklarının ortasında durmuş bir ışık gösterendir durmadan.''

''Turhan, bugün yeryüzündeki birkaç karikatür dehasından biridir.'' Marvin Barrett, Atlas



Turhan Selçuk Hakkında
(20 Temmuz 1922 - 11 Mart 2010)

Modern Türk karikatürünün öncüsü olan ve çağdaş karikatüre kendi üslubunu veren Turhan Selçuk, Muğla'nın Milas ilçesinde doğdu. Adana Erkek Lisesi'nde okurken ilk karikatürleri Türk Sözü gazetesinde çıktı. Kırmızı Beyaz, Şut, Akbaba, Tasvir, Bugün ve Aydede dergilerinde karikatürist olarak çalıştı. İlk kişisel sergisini İstanbul Şehir Galerisi'nde açtı. Kardeşi İlhan Selçuk'la birlikte 1952'de mizah dergisi 41 Buçuk'u çıkardı. Avrupa'yı gezip izlenimlerini Milliyet gazetesinde yayımladı. 1950'lerden itibaren dünya basınında, uluslararası antolojilerde ve dergilerde dönemin büyük ustalarıyla birlikte yer aldı. Güncel olayların, olguların içindeki insana tarih, kültür, sanat ve bilgi birikimiyle yaklaştı. İlhan Selçuk'la 1956 yılında mizah dergisi Dolmuş'u, 1958'de Karikatür'ü yayımladı. İlk kitabı Turhan Selçuk Karikatür Albümü 1954'te yayımlandı. 1956'da Uluslararası Bordighera Karikatür Yarışması'nda (İtalya) birincilik ödülü Altın Palmiye'yi kazandı. 1957'de Milliyet gazetesinde Abdülcanbaz'ı çizmeye başladı. 1958 yılında İtalyan mizah dergisi Il Travaso'nun kadrosuna girdi. 140 Karikatür (1959), Turhan 62 (1962), Hiyeroglif (1964), Hal ve Gidiş Sıfır (1969), Söz Çizginin (1979), İnsan Hakları (1995), Önce Çizgi Vardı (2002) adlı karikatür albümleri yayımlandı. Milliyet, Yeni İstanbul, Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde çalıştı. 1969'da Semih Balcıoğlu ve Ferit Öngören'le birlikte Karikatürcüler Derneği'ni kurdu. 12 Mart 1971 askerî darbe döneminde gözaltına alındı. Abdülcanbaz, Dostlar Tiyatrosu ve İstanbul Devlet Tiyatrosu gibi pek çok sanat kurumunda sahnelendi. 1971'de Türkiye Sanatçılar Birliği'nin Halkın Sanatçısı ödülünü alan Selçuk, 1998'de ''Devlet Sanatçısı'' unvanını reddetti. 1989 yılında Tüyap Kitap Fuarı'nın onur sanatçısı seçildi. 1992 yılında Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Konseyi'nin