Türkiye’nin Yakın Havzasındaki Devlet-İçi Çatışmaların Analizleri

Disraeli'ye göre dünyada iki türlü insan vardır: Sorun çözen insan, kendisi sorun olan insan. Soğuk Savaş döneminde ortaya çıkan çatışmalar, ağırlıklı olarak devlet sınırlarına ve askerî kapasiteye yönelik tehdit oluşturmuştur. Bu bağlamda, devletler arası çatışmalara odaklanan Uluslararası Güvenlik alt-disiplini, büyük devletler arasındaki stratejik rekabet ve güçler dengesini incelemiştir. Devlet sınırları içinde cereyan eden ve toplumsal/insani güvenliği ilgilendiren meseleler analiz dışı tutulmuştur. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte öne çıkan devlet-içi çatışmalarda ise büyük devletlerin yanı sıra, farklı kimlik ve çıkarlara sahip aşiretler, azınlıklar, terör örgütleri, sivil toplum gibi devlet-altı aktörler de rol almaktadır. Devletler arası çatışmalara nazaran sivil halktan daha fazla can kaybına neden olan bu çatışmalar, sınır-aşan özelliği sayesinde bölgesel ve küresel güvenliği de doğrudan tehdit edebilmektedir. Ayrıca bu tür çatışmalar, sadece askerî değil, siyasi, ekonomik, sosyal-kültürel ve psikolojik nedenlere de dayanmakta ve gerek devlet gerekse toplum üzerinde ciddi olumsuz etkiler bırakabilmektedir. Bu nedenle Barış Çalışmaları veya Çatışma Yönetimi/Çatışma Çözümü alt-disiplinlerinin önerdiği bakış açıları ve yöntemler üzerinden çatışmaları ele almak, kalıcı ve sürdürülebilir barışa ulaşmak adına katkı sağlayacaktır. Türkiye'nin yakın havzasındaki devlet-içi çatışmalara odaklanan bu kitapta, başta Stratejik-Diyalog Modeli olmak üzere, Çatışma Haritalaması ve İkincil-Yol Diplomasi gibi Çatışma Yönetimi alt-disiplininde yer alan teorik modeller kullanılmıştır. Kitapta yer alan 21 makale, Cezayir'den Bahreyn'e, Ukrayna'dan Kıbrıs'a, çatışmaların ekonomik altyapısından çatışma çözümünde uluslararası örgütlerin rolüne kadar uzanan geniş bir örnek olay yelpazesi içermektedir.