Uluslararası Afrika’da İslâmiyet: Dünü, Bugünü, Yarını Sempozyumu

22-23 Nisan 2017 tarihleri arasında, başta Türkiye olmak üzere Afrika ülkeleri ve diasporadaki Afrikalıların İslâm'ın yayılması sürecini anlama ve anlamlandırma yöntemleri ile yorum farklılıkları, eser te'lif eden araştırmacı ve akademisyenlerin katılımıyla, “Afrika'da İslâmiyet: Dünü, Bugünü, Yarını” konulu bu faaliyet İslamî İlimler Araştırmalar Vakfı, İstanbul Medeniyet Üniversitesi ve Afrika Araştırmacıları Derneği ile birlikte uluslararası sempozyum düzeyinde gerçekleştirilecektir.

İslâmiyet'in henüz hicri birinci asırdan itibaren Mısır'dan başlamak üzere Afrika'nın kuzeyinde, doğusunda ve güney sahilleri ile iç bölgelerinde süratle yayılması üzerine yaşanan süreci kavramamızı kolaylaştıran bilgiler erken dönemde az çok yazıldı. Bunların dağınıklığı bir tarafa o çağlarda bugünkü gibi bir Afrika kıtası denen devasa bir coğrafya henüz anlaşılmıyordu. Sadece bugünkü Tunus ve çevresinden ibaretti. Asırlar içinde onlarca irili ufaklı sultanlık ve emirlik kıtanın farklı bölgelerinde kuruldu ve içlerinde bin yıl varlığını sürdürenler olduğu gibi çok kısa ömürlüleri de görüldü. Önce Haçlılar döneminde Eyyûbiler ve sonrasında Memlûkler ile; Büyük Keşifler döneminde ise Osmanlılar bu kıtaya Papalık merkezli yapılan büyük saldırıları püskürtüler. Avrupa sömürgeciliğinin kendisini yoğun ve baskın bir şekilde dayattığı 18. yüzyılın ortalarından günümüze kadar uzanan bir süreçte ise Afrikalı Müslüman toplumlar derin buhranlar yaşadılar. Günümüzde 57 üyeli İslam İşbirliği Teşkilatı'nın 27 üyesi bu kıtada yer almakta ve yeryüzündeki her dört Müslümandan en az birisi bu ülkelerde yaşamaktadır. Bu kadar zengin bir tarihi geçmişin üstesinden gelebilmek amacıyla bu kıta üzerine uzman araştırmacıların, bu milletlerarası tartışmalı ilmî toplantıda bu konuyla alakalı hazırlayacakları tebliğlerini sunmalarına imkân verilecektir.

Bu uluslararası sempozyum kapsamında, Afrika'da İslâmiyet'in yayılışı, kıtada kurulan farklı devletler ve bunların hem İslam hem de dünya tarihindeki yeri, sömürgecilik tarihindeki mücadeleleri, sömürgeci devletlerin Afrika'daki Müslüman toplumlara vurdukları darbeler, sömürgecilikle birlikte kıtada artan misyonerlik faaliyetleri ve bağımsızlık sonrası kıta Afrika'sındaki Müslüman toplumların yeniden toparlanması konularında alanlarında uzman akademisyenlerin hazırlayacakları tebliğlerini sunmaları; kıtada bugün kıta Müslümanları üzerinde etkin nüfuza sahip önderlerin davet edilmesi; konuyla ilgili akademisyen ve dinleyicilerin tartışmalı toplantılara iştirakinin sağlanması; mümkün olduğu takdirde –toplantı öncesinde veya sonrasında mutlaka- sunulacak tebliğlerin basılarak kitap halinde basılması amaçlanmaktadır.

Bu faaliyet, Afrika'da İslâmiyet'in özellikle -Ortaçağ'da Türkler sayesinde- sömürgecilik karşısında Endülüs benzeri bir yok ediliş sürecini yaşamamasında Tolunoğulları, İhşitler, Memlükler ve özellikle Osmanlı Devleti'nin ortaya koydukları mücadele süreci, Afrikalıların sömürgeci devletlere karşı Osmanlılarla işbirliği yapması; bağımsızlık sonrasında ise Türkiye Cumhuriyeti ile kurulan Afrika devletleri arasında yeni işbirliği imkânlarının tesisi sayesinde Afrikalı Müslümanlar ile Türkiye arasında kuvvetli bağların kurulmasına katkı sağlayacaktır.

22-23 Nisan 2017 tarihleri arasında Topkapı Eresin Otel'de gerçekleştirilecek olan bu sempozyumda toplam 36 tebliğ Türkçe, Arapça, Fransızca ve İngilizce olarak sunulacaktır. Simültane sistemi ile konuşmalar tercüme edilecektir. Toplantıya Afrika'nın farklı ülkelerinden bilim insanlarının katılması bu konunun bütün boyutlarıyla tartışılmasına imkân sağlayacaktır.